Компьютер — күнделікті өміріміздің ажырамас құрылғысына айналды. Өз компьютеріңіздің құрылысын жақсы білу, оны дұрыс қолдануға және жұмысыңызды жеңілдетуге мүмкіндік береді. Компьютердің негізгі бөліктері туралы түсіну жаңадан үйренуші адам үшін өте маңызды.
Компьютердің негізгі бөліктері:
1. Жүйелік блок
Жүйелік блок — компьютердің «миы» сияқты. Оның ішінде жүйелік плата, процессор, оперативті жады және қатты диск орналасады. Осы бөлшектердің барлығы компьютеріңіздің жұмысын атқарады. Жүйелік дегеніміз компьютердің негізгі есептеулері жүргізілетін орталығы.
2. Аналық тақша (Жүйелік плата)
Аналық тақша — ішкі компоненттерді бір-біріне қосатын негізгі бөлшек. Барлық маңызды элементтер, мысалы, процессор, жедел жады, видеокарта және қосымша компоненттер осы аналық тақшаға қосылып жұмыс істейді.
3. Процессор (CPU)
Процессор немесе орталық өңдеу құрылғысы (CPU) — компьютердің басты элементі. Ол барлық есептеу жұмыстарын жүргізеді және компьютердің жылдамдығы мен өнімділігі процессорға байланысты.
Мысалы:
— Intel Core i3, i5, i7 немесе i9
— AMD Ryzen 3, Ryzen 5, Ryzen 7
4. Жедел жады (RAM)
RAM (Random Access Memory) — уақытша мәліметтерді сақтайтын жады. Бағдарламаларды ашқанда және жұмыс істеген кезде компьютер осы жадыны пайдаланады. Жедел жады көбірек болса, компьютер жылдам әрі ыңғайлы жұмыс істейді.
Қазіргі таңда стандартты жедел жады көлемі:
— Жай қолдануға: 4 ГБ, 8 ГБ
— Графикамен, видеомен жұмыс істейтіндерге: 16 ГБ немесе одан да көп
5. Қатты диск (HDD немесе SSD)
Бұл барлық мәліметтерді сақтайтын тұрақты жады. HDD және SSD диск түрлері бар:
— HDD: дәстүрлі, көлемі жағынан үлкен және бағасы арзандау, бірақ жылдамдығы төмен.
— SSD: жылдамдығы жоғары, компьютердің жұмысын едәуір күшейтеді, бірақ бағасы қымбаттау.
Көптеген қолданушылар операциялық жүйе мен бағдарламаларын SSD дискісінде, үлкен көлемдегі құжаттарын, суреттері мен бейнелерін HDD дискісіде сақтайды.
6. Видеокарта (GPU)
Видеокарта — экрандағы графикалық бейнені өңдейтін бөлшек. Мықты видеокарта ойын ойнауға, видео мен графика өңдеуге пайдалы.
Танымал видеокарта өндірушілері:
— NVIDIA (мысалы, GTX, RTX сериялары)
— AMD Radeon сериялары.
7. Қуат блогы (Power supply)
Қуат блогы — жүйелік блоктың бөлшектерін энергиямен қамтамасыз етеді. Дұрыс таңдалмаған қуат блогы компьютер жұмысының бұзылуына әкелуі мүмкін, сондықтан қуаты жеткілікті, сапалы түрін таңдаған жөн.
8. Монитор
Бұл дисплей экраны, сіз осы экран арқылы ақпаратты көресіз және компьютермен жұмыс жасайсыз. Монитор өлшемі және сапасына байланысты жұмыстың ыңғайлылығы артады.
Мониторды таңдағанда:
— Мәтінмен жұмысқа: 22-24 дюймдік мониторлар жеткілікті.
— Графика мен ойындарға: 27 және одан да үлкен дюймдік экран ыңғайлы.
9. Пернетақта мен тінтуір (тышқан)
Пернетақта мен тышқан — пайдаланушының компьютерге ақпарат енгізетін құралдары.
— Пернетақта мәтінін теруге және командаларды орындауға көмектеседі.
— Тінтуір экрандағы курсордың орнын ауыстырып, элементтерді таңдау мен басқаруды жеңілдетеді.
Пайдалы кеңестер:
— Компьютер таңдаганда, алдымен өз мақсатыңызға және қолданыс бағытыңызға мән беріңіз (оқу, жұмыс, ойындар, графикалық редакторлар).
— Процессор мен жедел жадыны қолдануыңызға сай таңдап алыңыз. Ойындар үшін видеокартаның сапасына баса назар аударыңыз.
— Егер сіздің компьютеріңіз жұмыс барысында қатып қалатын болса, жедел жадының көлемі аз болуы мүмкін. Оның көлемін ұлғайту арқылы бұл мәселені оңай шеше аласыз.
Өмірлік мысал:
Айжан студент. Ол интернеттен сабақ қарайды, сол үшін оған 4 немесе 8 ГБ жедел жады бар, Intel Core i3 деңгейіндегі процессоры жеткілікті. Ал Ержан графика дизайнер, Adobe Photoshop, Illustrator бағдарламаларын жиі қолданады. Оған кем дегенде Intel Core i5 немесе одан жоғары процессор, кемінде 16 ГБ жедел жады және видеокартасы бар компьютер ыңғайлы.
Компьютер бөліктерін және олардың қызметтерін жақсы білсеңіз, өз қажеттіліктеріңізге сай дұрыс компьютерді таңдап, өміріңізді әрі жұмысыңызды жеңілдетесіз. Түсінікті, жеңіл тілмен берілген бұл ақпарат компьютер әлемімен жақында ғана таныса бастаған жандарға пайдалы болады деп ойлаймыз.